سپتیک تانک چیست ؟
سپتیک تانک مخزنی کوچکی است که به عنوان یک واحد تصفیه خانه موقت می توان از آن استفاده نمود. فاضلاب با سرعت کم و بطور مداوم وارد مخزن سپتیک تانک می شود، پس از ورود فاضلاب به مخزن مواد معلق در کف مخزن به صورت لجن ته نشین شده که این لجن حاوی میکروارگانیسم های زنده می باشد که توسط باکتری های بی هوازی هضم می شوند و به مواد آبکی و گازی تبدیل می شوند و از مقدار و یا حجم لجن کاسته می شود.زمان تخلیه لجن سپتیک تانک تقریبا هر 1 سال تا 5 سال یکبار می باشد .( برحسب زمان ماند اولیه)
محاسبه ظرفیت سپتیک تانک:
معمولا از سپتیک تانک ها برای فاضلابهای بهداشتی استفاده می شود. بنابراین در اینجا روش محاسبه ظرفیت سپتیک تانک برای فاضلابهای بهداشتی آمده است. براساس استانداردهای BS6297 ظرفیت سپتیک تانک را می توان از رابطه زیر محاسبه نمود.
V=2000+C*P
که در رابطه فوق V حداقل حجم سپتیک تانک برحسب لیتر، C سرانه تولید فاضلاب در هر شبانه روز برحسب لیتر و P تعداد نفرات تحت پوشش برحسب نفر می باشد. بنابراین جهت تعیین ظرفیت سپتیک تانک مورد نیاز ابتدا باید حجم فاضلاب تولیدی روزانه را محاسبه نمود. حجم فاضلاب بهداشتی معمولا به تعداد افراد تحت پوشش بستگی مستقیم دارد.
در جدول مقابل سرانه تولید فاضلاب به ازای هر نفر در شرایط مختلف آمده است.
بنابراین برای محاسبه حجم فاضلاب تولیدی روزانه باید تعداد نفرات را در سرانه آنها مطابق جدول فوق ضرب نمود. عدد حاصل برابر حجم فاضلاب تولیدی روزانه می باشد.
مقدار معمول( لیتر در روز)
|
محدوده (لیتر در روز)
|
واحد
|
محل |
ردیف
|
120
|
80-150
|
نفر
|
واحد های مسکونی شهری
|
1
|
150
|
120-200
|
نفر
|
ویلاهای تفریحی
|
2
|
50
|
30-60
|
نفرپرسنل 8ساعته
|
ساختمان های اداری
|
3
|
90
|
70-100
|
نفر پرنسل 24 ساعته
|
ساختمان های اداری
|
4
|
50
|
30-60
|
نفر کارگر 8 ساعته
|
کارخانه ها و کارگاه های صنعتی
|
5
|
110
|
90-120
|
نفر کارگر 8 ساعته با استحمام
|
کارخانه ها و کارگاه های صنعتی
|
6
|
60
|
40-80
|
نفر پرسنل 8 ساعته
|
کارگاه های ساختمانی
|
7
|
100
|
80-120
|
نفر کارگر 24 ساعته
|
کارخانه ها و کارگاه های صنعتی
|
8
|
7
|
5-12
|
نفر (بدون فلاش تانک)
|
سرویس بهداشتی عمومی
|
9
|
15
|
12-20
|
نفر (با فلاش تانک)
|
سرویس بهداشتی عمومی
|
10
|
اجزا اصلی سپتیک تانک عبارتاند از:
۱. سیستم ورودی فاضلاب به درون بخش اول سپتیک تانک: شامل یک لوله پلیاتیلن تک جداره یا دوجداره و بافل ورودی است که به صورت سهراهی نصب میگردد.
۲. بخش اول مخزن سپتیک تانک: بیشترین حجم سپتیک تانک (۶۶ درصد از حجم سپتیک تانک) را به خود اختصاص داده است. قسمت اعظم مواد جامد معلق در کف این ناحیه رسوب مینمایند.
۳. دیواره جداکننده: بافل میانی یا دیواره جداکننده باعث جلوگیری از ورود لجن و چربی و روغنهای شناور به مخزن زلال سازی (قسمت دوم سپتیک تانک) میشود.
۴. مخزن زلال سازی: این مخزن ۳۳ درصد از حجم کل سپتیک تانک را شامل میشود. مواد آلی محلول در پساب قسمت اول سپتیک تانک طی فرآیند بیهوازی تجزیه میگردد؛ و عمده رسوبات این بخش را لاشه میکروارگانیسمها تشکیل میدهد.
۵. لوله خروج بیو گازها: از طریق این لوله، گازهای تولید شده ناشی از فرآیندهای تصفیه بیهوازی فاضلاب (عمدتاً متان) از سپتیک تانک خارج میگردد. نام دیگر این لوله ونت هوا میباشد. قطر لوله ونت اصولاً ۶۳ میلیمتر میباشد.
۶. سیستم خروجی فاضلاب: شامل سهراهی و لوله خروجی از سپتیک تانک میباشد. قطر لوله خروجی از سپتیک تانک قطعاً نباید از قطر لوله ورودی سپتیک تانک کمتر باشد.
۷. سیستم سیفون: شامل یک سیفون در قسمت خروجی سپتیک تانک و جهت جلوگیری از خروج چربی از سپتیک به داخل چاه جذبی و یا اگوی شهری و همچنین یک سیفون در قسمت ورودی به منظور جلوگیری از برگشت بوی نامطبوع فاضلاب به هنگام عدم استفاده طولانی مدت (ایام تعطیل) میباشد.
لوله کاروگیت ازجمله لولههایی میباشد که در ساخت سپتیک تانک بسیار کاربرد دارد چرا که نحوه ساخت هر دو تقریباً در یک راستا میباشد
کاربرد سپتیک تانک:
ویژگیهای سپتیک تانک سبب کاربرد گسترده آنها در بخش های مختلف خانگی، بهداشتی و صنعتی شده است. برخی از اصلی ترین موارد کاربرد سپتیک تانک ها عبارتند از:
1- پیش تصفیه و تصفیه مقدماتی فاضلاب بهداشتی واحدهای مسکونی، مجتمع های تجاری و اداری، هتل ها و رستوران ها به دلیل قوانین شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست
2- حذف ذرات قابل ته نشینی، چربی و روغن های موجود در فاضلاب رستوران ها و سالن های غذا خوری جهت جلوگیری از پر شدن سریع چاه جذبی و گرفتگی لوله ها به سبب تجمع چربی و ذرات درشت قابل ته نشین
3- متعادل سازی و پمپاژ فاضلاب در سیستم های تصفیه فاضلاب
جهت طراحی و ساخت سپتیک تانک پلی اتیلنی باید بر موارد ذیل توجه داشت:
●طول انباره مستطیل شکل را 2 تا 4 برابر پهنای آن انتخاب می کنند.
●فاصله سطح فاضلاب تا سقف انباره حداقل باید 30 تا 40 سانتی متر باشد.
●ضریب تبدیل آب مصرفی به فاضلاب معمولا برابر 80 درصد در نظر گرفته می شود.
●عمق موثر برای انباره باید 1.2 متر باشد،عمق موثر عبارتست از فاصله آزاد فاضلاب تا کف تانک.
●میزان تولید فاضلاب با توجه به سرانه مصرف آب و ضریب تبدیل آن به فاضلاب برای زمان ماند 12 تا 15 ساعت(به دلیل عدم حضور پرسنل عملیاتی در طور روز) طراحی می گردد.

محاسن سپتیک تانک:
●سرعت اجرا
●مقرون به صرفه
●هزینه بسیار مناسب
●به دلیل استقرار در زمین مکانی را اشغال نمی کند.
●مقاومت بسیار بالا در مقابل خوردگی و مواد شیمیایی
●مناسب برای دژ و یا زمین هایی که قدرت جذب بسیار کمی دارند و یا مناطقی که سطح آبهای زیرزمینی در آن بالا باشد.